Lenin đã phân tích chủ nghĩa bất khả tri như sau :
'' Trước hết có khuynh hướng cho rằng giác quan cho chúng ta một hình ảnh trung thành của sự vật,rằng chúng ta biết ngay chính bản thân những sự vật đó,rằng ngoại giới tác động lên khí quan cảm giác của chúng ta.Đó là chủ nghĩa duy vật mà người bất khả tri luôn bài xích.Vậy bản chất của khuynh hướng của người bất khả tri luận là gi ?Chính là người đó không đi quá những cảm giác của chúng ta, là người đó đứng lại ở bên nầy của hiện tượng,không chịu biết đến bất cứ cái gì''chắc chắn'' ngoài cảm giác. Chúng ta không thể biết chắc chắn một tí gì về chính bản thân những sự vật đó (nghĩa là những sự vật tự nó...), đó là lời tuyên bố rất xác thực của người bất khả tri luận ".
Ngày nay hiện tượng học ngay cái tên của nó đã cho thấy, nó chỉ '' đứng lại bên nầy của hiện tượng"",không có cái biết nào " chắc chắn ngoài cái biết được của tri giác". Không biết gì về bản thân sự vật,giống như Kant ngày xưa, Hiện tượng học đã đào một cái hố sâu giữa hiện tượng và vật rự nó.Nhận thức của con người chỉ bay lượn trên các hiện tượng chứ không thâm nhập được vào vật tự nó,vật tự nó là ''huyền nhiệm","không thấu suốt được"","không tát cạn được"",nghĩa là không thể biết được.
Thực ra ''vật tự nó" không phải là một cái gì hoàn toàn bất khả tri.
Chỉ có sự khác nhau giữa cái đã biết ( " vật cho ta ") và cái chưa biết( '' vật tự nó '')>Nhưng cái chưa biết,nhớ có khoa học và thực tiễn rồi dần dần sẽ biết được.Cao su tự nhiên là một ''vật tự nó'' cho mãi đến khi hoá học biết dùng nó trong công nghiệp và dùng cách tổng hợp hoá học để tạo ra nó,từ đó biết thành '' vật cho ta ''.Năng lượng nguyên tử trước kia là một " vật tự nó''. Nhưng khoa học hiện đại đã tìm ra nó,sản xuất nó.Thế là năng lượng nguyên tử biết thành'' vật cho ta''.
- Theo Lê Tử Thành
